Το μυστήριο με τα 4 άδεια κοντέινερ
Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΜΑΝΗ
Οταν καταλαγιάζει ο θόρυβος, ανοίγουν τα στόματα. Ετσι έγινε και στην περίπτωση του «ριφιφί» στο Τατόι. Το ρεπορτάζ της «Κ.Ε.» για όσα έγιναν πριν από τη φόρτωση των κοντέινερ στο λιμάνι του Πειραιά το 1991 επέτρεψε και σε άλλους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου να μιλήσουν.
 Ενα από τα τέσσερα κοντέινερ που είχαν ξεμείνει στα παλαιά ανάκτορα του Τατοΐου και έφυγαν άδεια (;) στις 20 Φεβρουαρίου 1991. |
Ολα αυτά τα χρόνια σιώπησε. Και τώρα που αποφάσισε να μιλήσει, ανέδειξε νέες «μαύρες τρύπες». Στο καθιστικό του σπιτιού της ανοίξαμε αρχεία, κοιτάξαμε έγγραφα, διασταυρώσαμε πληροφορίες και φύγαμε απόλυτα βέβαιοι, πια, ότι η καλοστημένη επιχείρηση κρύβει ακόμη πολλά ένοχα μυστικά.
* Η πρώτη αποκάλυψη; Η κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει στα χέρια της από την πρώτη στιγμή τη λίστα με τα αντικείμενα που πήραν άδεια εξαγωγής αντί να την ψάχνει επί μία εβδομάδα από υπουργείο σε υπουργείο.
Κατά τις πληροφορίες, όταν ξέσπασε η υπόθεση, πριν από δύο εβδομάδες, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομκών Γ. Κουρής (κατείχε την ίδια θέση και το '91, επί υπουργίας Παλαιοκρασσά) επικοινώνησε με την κ. Βασιλάκου κι εκείνη του απάντησε ότι είχε κρατήσει στο αρχείο της την περίφημη λίστα και όλα τα παραστατικά της εξαγωγής.
Τετραήμερη προθεσμία
Τι της είπε; Να τα προσκομίσει σε... τέσσερις ημέρες! Δηλαδή, την ημέρα που θα ολοκληρωνόταν η δημοπρασία στο Λονδίνο. Ετσι έγινε, αλλά χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα: είχε προλάβει ο τέως να τη δημοσιοποιήσει, εκθέτοντας την κυβέρνηση. Γιατί, εν μέσω τόσου θορύβου, η κ. Βασιλάκου δεν επικοινώνησε με άλλους παράγοντες του υπουργείου; Αγνωστο.
**Ας γυρίσουμε τώρα στο '91.
Η κ. Βασιλάκου, τελωνειακός, χρίσθηκε υπεύθυνη για τον εκτελωνισμό των αντικειμένων που μπορούσαν να «βγουν» από τη χώρα.
Την πρώτη φορά που επισκέφθηκε το Τατόι (Δεκέμβριος του '90) με τον τότε υπάλληλο της Εθνικής Πινακοθήκης Μιχ. Δουλγερίδη περιηγήθηκαν σε όλους τους χώρους του για να πάρουν μια πρώτη γεύση: «Αρχίσαμε με ό,τι βλέπαμε διάσπαρτο στο χώρο και αφήσαμε τα συσκευασμένα σε κούτες γι' αργότερα», μας λέει σήμερα.
**Ο διάλογος για τα «πρακτικά» της διαδικασίας είναι εξόχως αποκαλυπτικός:
«Πήγαινα στο Τατόι γύρω στις 6.30 το πρωί. Ενημερωνόμουν από τους αρχαιολόγους για τα αντικείμενα που μπορούσαν να εξαχθούν. Παρακολουθούσα τη συσκευασία τους στα κιβώτια και το κλείσιμό τους με μονωτικές ταινίες. Υπέγραφα πάνω στις ταινίες και, κατά τις 9 το πρωί, έφευγα για το γραφείο μου στην Αθήνα».
Ποιος επέβλεπε τη φόρτωσή τους στα κοντέινερ; «Οταν γέμιζαν τα οχήματα, καλούσαν έναν τελωνοφύλακα ο οποίος τα "μολυβοσφράγιζε" και έφευγε». Και συνεχίζει: «Δεν προλάβαμε να μπούμε στον κύριο όγκο της δουλειάς, διότι έπρεπε να λείψω για υπηρεσιακούς λόγους στην Ολλανδία. Υπέγραψα την άδεια εξαγωγής στις 12 Φεβρουαρίου και την επομένη αναχώρησα». Γιατί δεν καθυστέρησε η εξαγωγή μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου που θα επέστρεφε; «Διότι είχαμε εντολή με την ένδειξη "επείγον" να προχωράει η δουλειά. Μάλιστα, πριν φύγω, έδωσα εντολή στον αναπληρωτή μου να παραλάβει την άλλη λίστα, των αρχαιολόγων, με τους πίνακες που μπορούσαν να εξαχθούν».
**Πότε παρελήφθη αυτή η λίστα; «Στις 15 Φεβρουαρίου» - δηλαδή μετά τη μεγάλη κλοπή βασιλικών αντικειμένων που σημειώθηκε στις 13 του μήνα! Γιατί η φόρτωση του πλοίου καθυστέρησε πέντε ημέρες, μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου; «Είχε θαλασσοταραχή και δεν έφτανε το πλοίο στον Πειραιά».
Και γιατί δεν σταμάτησε η διαδικασία αφού μεταξύ υπογραφής και απόπλου σημειώθηκε η κλοπή;
Εδώ, η κ. Βασιλάκου εκφράζει πεποίθηση ότι δεν «πειράχθηκαν» τα κοντέινερ. Ποιος μπορεί να το βεβαιώσει αυτό; Ενας άλλος τελωνοφύλακας, αυτός του Πειραιά, ο οποίος είδε τα κοντέινερ να μπαίνουν «σφραγισμένα» στο πλοίο.
Αλλος υπέγραφε εδώ, άλλος σφράγιζε εκεί και άλλος έδινε το «Ο.Κ,.», δηλαδή...
**Η ίδια αναδείχθηκε σε κεντρικό πρόσωπο και για έναν επιπλέον λόγο: βρέθηκε στην Ολλανδία μεταξύ 13 και 20 Φεβρουαρίου.
Ολλανδική «σύμπτωση»
Οι πληροφορίες της εποχής επέμεναν ότι το πλοίο με τα εννέα κοντέινερ απέπλευσε από τον Πειραιά για Βρετανία με ενδιάμεσο σταθμό το Ρότερνταμ. «Είναι ένα από τα ευτράπελα της υπόθεσης», σχολιάζει η τελωνειακός. Και, φυσικά, δεν συνδέει τα δύο γεγονότα.
**Με την επιστροφή από την Ολλανδία η κ. Βασιλάκου συνέταξε αναφορά στον Γ. Παλαιοκρασσά, με την οποία του εξέφραζε την ενόχλησή της «για όσα είχαν ακουσθεί εις βάρος μου».
Μετά τη μήνυση του Δ. Τσοβόλα (19 Φεβρουαρίου) ξεκίνησε δικαστική διερεύνηση. Η προανάκριση ανατέθηκε στον τότε εισαγγελέα Πρωτοδικών Β. Δερβέντζα, ο οποίος σε χρόνο-ρεκόρ (26 Μαρτίου!) απεφάνθη ότι όλα έγιναν σωστά και έθεσε την υπόθεση στο αρχείο.
**Λεπτομέρεια: Μετά τη μήνυση Τσοβόλα, στις 20 Φεβρουαρίου, έφυγαν από το Τατόι άλλα τέσσερα κοντέινερ. «Με ρώτησε ο Β. Πολύδωρας (σ.σ.: κυβερνητικός εκπρόσωπος, τότε) τι ήταν αυτά. Εγώ απευθύνθηκα στον μεταφορέα ο οποίος μου είπε ότι δεν πρόλαβαν να φορτωθούν κι έφυγαν άδεια».
Το τι ακριβώς έφυγε και πώς είναι αβέβαιο εάν και πότε θα το μάθουμε τελικά...
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 04/02/2007
~~~
Η μαύρη νύχτα του τελωνείου
 |
*Ας ξετυλίξουμε το κουβάρι.
*Τον Νοέμβριο του 1990, όταν ο τέως βασιλιάς ζήτησε να εξαγάγει την «οικοσκευή» του, το υπουργείο Πολιτισμού όρισε ομάδα αρχαιολόγων για να συντάξουν λίστα (εις διπλούν, μία στην ελληνική γλώσσα και μία στην αγγλική) με όσα αντικείμενα είχαν αρχαιολογική αξία και έπρεπε να παραμείνουν στη χώρα. Υπεύθυνη ορίσθηκε η Μαρία Μιχαηλίδου (διευθύντρια, τότε, της Εθνικής Πινακοθήκης) και, ως βοηθός, ο Α. Χωρέμης (προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αρχείου Μνημείων) ο οποίος, όμως, στη συνέχεια δήλωσε ασθένεια και αντικαταστάθηκε από την αναπληρώτριά του Αγγελική Λεμπέση.
*Ταυτόχρονα με τους αρχαιολόγους, έπιασαν δουλειά και οι τελωνειακοί. Υπεύθυνοι για τον έλεγχο της συσκευασίας και φόρτωσης των προς εξαγωγή αντικειμένων ορίστηκαν η Νιόβη Βασιλάκου (προϊσταμένη στο Τελωνείο Αθηνών) και ο Δ. Κατσαφούρος (υπάλληλος στο Τελωνείο Μενιδίου).
Οι δυο τους «ανέβηκαν» πρώτη φορά στο Τατόι στις αρχές Δεκεμβρίου του '90 για να δουν το χώρο, παρουσία του εκπροσώπου του Κωνσταντίνου, ναυάρχου Σταυρίδη.
*Ο κ. Κατσαφούρος, σύμφωνα με όσα αναφέρει στην «Κ.Ε.», ζήτησε επίσημο κατάλογο με τα αντικείμενα και τον παρέπεμψαν στη λίστα που είχε συντάξει η χούντα το 1973. Η δουλειά τού φάνηκε «βουνό» αφού «εκεί μέσα υπήρχαν από αυτοκίνητα και άμαξες μέχρι τσαγερά», οπότε ζήτησε να τη μελετήσει. Του είπαν ότι θα τον ειδοποιήσουν για νέα συνάντηση, αλλά... «περίμενα δύο μήνες, μέχρι που είδα στην τηλεόραση τα κοντέινερ να φεύγουν από το Τατόι»! Και επικαλείται την απουσία δικής του υπογραφής από τα έγγραφα. Η κ. Βασιλάκου ολοκλήρωσε τη διαδικασία και υπέγραψε την άδεια εξαγωγής με αριθμό 91/12-2-1991.
*Η φόρτωση ολοκληρώθηκε τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 1991, οπότε τα εννέα κοντέινερ (της φορτωτικής εταιρείας «Θ. Μπαξεβανίδης και Υιός») ξεκίνησαν για Πειραιά. Τα συνόδευαν τέσσερα αυτοκίνητα που είχε διαθέσει ο προϊστάμενος του Α' Τμήματος Ελέγχου Δασμοφοροδιαφυγής Δ. Τριγάζης, εξ ονόματος του οποίου διετέθησαν και ισάριθμοι τελωνειακοί υπάλληλοι ως οδηγοί τους: οι Δ. Νικολαράκος, Π. Πολίτης, Γ. Καραπαναγιώτης και Β. Παπακυριακού. Στον Πειραιά τούς περίμενε το πλοίο που, λίγο αργότερα, απέπλευσε για κάποιο βρετανικό λιμάνι.
*Ιδού τώρα οι πρώτες ύποπτες συμπτώσεις:
*Λίγες ημέρες πριν από την τελική φόρτωση η υπεύθυνη αρχαιολόγος κ. Μιχαηλίδου παίρνει εντολή από τον υπουργό Πολιτισμού Τζ. Τζαννετάκη να σταματήσει την καταγραφή -όπως και γίνεται.
Η υπεύθυνη τελωνειακός κυρία Βασιλάκου συνεχίζει το έργο της, υπογράφοντας την άδεια εξαγωγής στην οποία επισυνάπτει συνοδευτική λίστα αντικειμένων, η οποία όμως είναι άκρως γενική. Γράφει π.χ. «25 βιβλία» χωρίς κανέναν άλλο προσδιορισμό.
Την επομένη ακριβώς, στις 13 Φεβρουαρίου, σημειώνεται μεγάλη έκτασης... κλοπή στο Τατόι, η οποία δεν στάθηκε εμπόδιο στην επιχείρηση εξαγωγής.
*Και να 'ταν μόνο αυτές οι μαύρες τρύπες; Υπάρχει και συνέχεια:
*Η πομπή από το Τατόι φτάνει στον Πειραιά χωρίς αστυνομική συνοδεία.
*Το τελωνείο του Πειραιά δεν προχωρεί ούτε καν σε δειγματοληπτικό έλεγχο των κοντέινερ πριν φορτωθούν στο πλοίο. Κι αυτό παρά το ότι η εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών προέβλεπε ότι ο έλεγχος είναι υποχρεωτικός όταν το φορτίο αποτελείται από αντικείμενα «μεγάλης παλαιότητας και σπανιότητας». Πόσω μάλλον όταν ο αποστολέας είναι ο τέως βασιλιάς, όταν η συνοδευτική λίστα είναι γεμάτη γενικότητες και -κυρίως- λίγο πριν έχει σημειωθεί κλοπή!!!
* Λεπτομέρεια: ο Δικαίος Νικολαράκος -συνοδός των κοντέινερ τότε- είναι σήμερα προϊστάμενος στο ΣΔΟΕ. Πριν από δύο χρόνια απασχόλησε την επικαιρότητα όταν υπερασπίστηκε συναδέλφους του τελωνειακούς που κατηγορήθηκαν για λαθρεμπορία καυσίμων: «Αυτά που πήραν ήταν ψίχουλα, ενώ άλλοι γεμίζουν κοντέινερ», είχε πει, τότε. Λέτε να είχε στο νου του το φορτίο του '91;...
Μ. ΜΑΝΗ
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 28/01/2007
~~~~
Της λίστας το κιγκλίδωμα
Των ΓΙΑΝΝΑΣ ΠΑΠΑΔΑΚΟΥ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΜΠΙΚΑΤΖΙΚ
Μια ασαφής και γενικόλογη λίστα - φάντασμα του υπουργείου Οικονομικών, η οποία δεν έχει ακόμη προσκομιστεί στο υπουργείο Πολιτισμού, τουλάχιστον δύο άλλες αναλυτικές του οίκου Κρίστις και μία ακόμη της Εθνικής Πινακοθήκης που περιγράφει τους πίνακες που φυγαδεύτηκαν το '91, είναι οι μοναδικές αποδείξεις για το θησαυρό που πουλήθηκε στο Λονδίνο.
 |
Παράλληλα, ως «ιστορικό» στοιχείο για τα απομεινάρια της κινητής «βασιλικής» περιουσίας επιδεικνύεται πλέον και το έγγραφο της φορτωτικής της εταιρείας Μπαξεβανίδη, η οποία ανέλαβε τη μεταφορά της οικοσυσκευής στο Λονδίνο. Αυτή η λίστα είναι και πάλι γενικόλογη και καταγράφει τα ασημένια φλασκιά, που πουλήθηκαν αντί 700 χιλιάδων ευρώ!
Μόνο οι «Κρίστις» ξέρουν
Βεβαίως, στα ερωτήματα μπορούν να μας απαντήσουν οι άνθρωποι των «Κρίστις», που εβδομάδες πριν την εξαγωγή της οικοσυσκευής, με άδεια του διαχειριστή του τέως, κατέγραψαν λεπτομερώς τα κινητά των ανακτόρων.
Χαρακτηριστικό είναι το ότι ακόμα και υπάλληλοι των «Κρίστις» αντέδρασαν στην οριακής νομιμότητας «εξαγωγή» αλλά και στον τρόπο που γινόταν η απογραφή, με αποτέλεσμα να εκδιωχθούν από τον Οίκο.
Τις τελευταίες ημέρες, στο υπουργείο Πολιτισμού εντοπίσθηκε και μία άλλη λίστα -αυτή τη φορά με αρχαία που δεν έπρεπε να εξαχθούν, χωρίς να γνωρίζουμε πού ακριβώς βρίσκονται σήμερα.
Στη λίστα αυτή, που βρίσκεται στη διάθεση της «Κ.Ε.», καταγράφονται ειδώλια, αλλά και θρησκευτικές εικόνες μεγάλης αξίας, από τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα...
Μόλις πριν από λίγες ημέρες παραδόθηκαν από τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Ειρήνη Λαμπράκη-Πλάκα, τρεις συνολικά λίστες, μεταξύ των οποίων και εκείνη που συντάχθηκε από τριμελή επιτροπή του υπουργείου Οικονομικών. Φέρεται να έχει συνταχθεί από την πρώην διευθύντρια της Πινακοθήκης, Μαρία Μιχαηλίδου, και τους Αγγελο Χωρέμη (αρχαιολόγος) και Νιόβη Βασιλάκου τότε διευθύντρια του τελωνείου, και περιγράφει τα αντικείμενα που επιτρεπόταν να εξαχθούν το 1991 (270 συνολικά).
Αποζημίωση για όλα
Στο μεταξύ, σημαντική είναι και η αναφορά της απόφασης του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο, για την κινητή περιουσία του τέως. Η αποζημίωση των περίπου 13 εκατομμυρίων ευρώ που του δόθηκε, αφορούσε την ακίνητη περιουσία, αλλά και τα κινητά, που είχαν απομείνει στο Τατόι.
Το δικαστήριο, πάντως, αφού δηλώνει αναρμόδιο να εκτιμήσει την αξία των κινητών, αναφέρει ότι θα συγκροτηθεί μία επιτροπή για να το πράξει! Στην επόμενη, ωστόσο, φράση οι δικαστές αποφαίνονται ότι το τελικό ποσό (που του δόθηκε) θα «καλύψει το ερώτημα της (αποζημίωσης) για την κινητή περιουσία του».
Την απογραφή από τον οίκο Κρίστις για το 1991 αποκάλυψε, όπως αποδεικνύεται από τη δικογραφία, ο ίδιος ο τέως. Στο δικόγραφο αναφέρεται ότι ο τέως επισήμανε πως «η εκτίμηση του οίκου Κρίστις για το ύψος της αξίας των κινητών ανέρχεται στο ποσό των 3.723.800 λιρών». Κι αυτό το ποσό αφορά μόνο μέρος της κινητής περιουσίας. Σε κάθε περίπτωση δεν περιλαμβάνει «τα 826 αντικείμενα τα οποία δάνεισε το '77 για χρήση της Προεδρίας της Δημοκρατίας», ούτε «όλα όσα έμειναν στο Τατόι».
Αξιοσημείωτο είναι πως ο τέως ισχυρίζεται ότι η Εθνική Πινακοθήκη τού έδωσε επίσημη άδεια για την εξαγωγή αντικειμένων τα οποία, όπως λέει, καταγράφονται σε λίστα του οίκου Κρίστις. Διαμαρτύρεται, ωστόσο, ότι δεν πήρε κανένα από τα 912 αντικείμενα τα οποία έχει εκτιμήσει και καταγράψει σε (μία ακόμη) λίστα του ο οίκος.
Είναι βέβαιο, πάντως, παρά τα όσα διατείνεται ο τέως, ότι στις 12/02/91, βάσει Ειδικής Αδειας Εξαγωγής Μικροαντικειμένων, την οποία αποκαλύπτει σήμερα η «Κ.Ε.», το βάρος της «οικοσυσκευής» που βγήκε από το Τατόι ήταν 32 τόνων.
Στο έγγραφο σημειώνονται όχι μόνο τα νούμερα των 9 κοντέινερ, αλλά και τα ονόματα του πλοίου και του πλοιάρχου. Επίσης, επιβεβαιώνεται η ύπαρξη μιας λίστας που περιγράφει αποκλειστικά τους πίνακες... της οικοσυσκευής.
Ο Σταύρος Μιχαλαριάς, που έχει τον κατάλογο (32σελίδων) του μεταφορέα Μπαξεβανίδη μας είπε ότι το 1992 είχε συναντήσει τον τέως στο Λονδίνο, έφαγαν μαζί και του ζήτησε να αγοράσει κάποια αντικείμενα. Εκείνος του απάντησε ότι δεν είχε ακόμα αποφασίσει τι θα έκανε με τα κειμήλια. Φαίνεται ότι έπρεπε να περάσουν 15 χρόνια μέχρι να το αποφασίσει...
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 28/01/2007
~~
Ανάλυση στα γεγονότα
Βασιλική περιουσία και κοροϊδία!
Γελοιοποιήθηκε το ελληνικό κράτος
Του ΒΙΚΤΩΡΑ ΝΕΤΑ
Η πλήρης, έως και εγκληματική, αδιαφορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους για τη δημόσια περιουσία αποκαλύφθηκε σε όλο το τραγικό της μεγαλείο, με το ξεπούλημα στο Λονδίνο μέρους της λεγόμενης βασιλικής κινητής περιουσίας, η οποία φυγαδεύτηκε παράνομα με το γνωστό ριφιφί στο Τατόι το 1991 επί κυβερνήσεως Κων. Μητσοτάκη.
Παράλληλα, αναδείχθηκε και η χωρίς όρια υποκρισία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, ο οποίος εμφανίστηκε να δηλώνει ότι δεν γνωρίζει τίποτε απολύτως και να διαβεβαιώνει ότι οι θησαυροί του Γεωργίου Α', που βγήκαν στο σφυρί από τον οίκο «Κρίστις», δεν είναι δικοί του. Αποδεδειγμένα, αυτοί οι θησαυροί βρίσκονταν στο Τατόι και στα άλλα ανάκτορα και ο Κωνσταντίνος τους διεκδικούσε, ενώ τώρα κάνει τον ανήξερο για ευνόητους λόγους. Στην απόφαση της 28ης Νοεμβρίου 2000 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου -στο οποίο προσέφυγε ο τέως αναφέρεται: «Ο πρώτος προσφεύγων ισχυρίζεται ότι αυτό που τον ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να του επιστραφεί η κινητή του περιουσία στην Ελλάδα (δηλ. έπιπλα, σερβίτσια, βιβλία, πίνακες ζωγραφικής κ.τλ.). Αυτά τα κινητά είναι προσωπικά αντικείμενα με συναισθηματική και οικογενειακή αξία "σαν σε κάθε οικογένεια" (...). Εντούτοις, αν τυχόν η κυβέρνηση δεν του αποδώσει τα κινητά του, ο πρώτος προσφεύγων ζητεί να του επιδικασθεί αποζημίωση ίση με την αγοραία αξία τους. Παραπέμπει σε αποτίμηση που έγινε από τον οίκο Cristie, Manson και Woods Ltd (Christie's), ο οποίος υπολόγισε την τρέχουσα αξία των επίδικων κινητών σε 3.723.800 λίρες Αγγλίας».
Με πολύ μεγάλη ευκολία ο τέως βασιλιάς εγκατέλειψε το επιχείρημα για τη «συναισθηματική και οικογενειακή αξία» για χάρη της «αγοραίας αξίας»! Διεκδικούσε και άλλα εκτός από εκείνα που είχε πάρει με το ριφιφί του 1991. Τι πήρε, όμως, και τι δεν πρόλαβε να πάρει; Σ' αυτό το κρίσιμο ερώτημα καλούνται και σήμερα ν' απαντήσουν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, στις οποίες καταλογίζονται ευθύνες, τουλάχιστον για προχειρότητες και αδιαφορία, ενώ υπάρχουν και πολιτικές ευθύνες. Κατά την κρίσιμη περίοδο της δημοπρασίας εμφανίστηκαν τα υπουργεία Πολιτισμού και Οικονομικών, όπως και η Εθνική Πινακοθήκη, που είχαν εμπλακεί στην υπόθεση της κινητής «βασιλικής περιουσίας», να μην έχουν τις περίφημες λίστες καταγραφής των αντικειμένων, που είχαν αποθηκευτεί στο Τατόι, κι εκείνων που το 1991 φορτώθηκαν στα κοντέινερ και μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο. Τελικά βρέθηκαν οι λίστες, αλλά δεν φωτίστηκε η όλη υπόθεση.
Η μόνη σοβαρή και λεπτομερής λίστα, στην οποία έχει καταγραφεί όλη η ακίνητη και κινητή «βασιλική περιουσία» είναι εκείνη της χούντας, που περιέχεται στο νομοθετικό διάταγμα 225/1973 (ΦΕΚ 4 Οκτωβρίου 1973), με το οποίο απαλλοτριώθηκαν όλα και η κυριότητα της ιδιοκτησίας περιερχόταν στην ελληνική Πολιτεία. Το διάταγμα προέβλεπε αποζημίωση 120.000.000 δραχμών στα μέλη της τέως βασιλικής οικογένειας.
Μετά την πτώση της δικτατορίας, με μια σειρά από λαθεμένους χειρισμούς των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης, ζημιώθηκε το ελληνικό κράτος και ευνοήθηκε σκανδαλωδώς η τέως βασιλική οικογένεια, διότι της προσφέρθηκε η δυνατότητα να διεκδικήσει περιουσία που δεν της ανήκε. Η κυβέρνηση Κων. Καραμανλή, με συντακτική πράξη την 1η Αυγούστου 1974, επανέφερε σε ισχύ το Σύνταγμα του 1952, με εξαίρεση τις διατάξεις του για τη μορφή του πολιτεύματος. Με βάση τη συντακτική αυτή πράξη εξεδόθη νομοθετικό διάταγμα (72/1974), που προέβλεπε ότι η διαχείριση της περιουσίας θα γινόταν από επταμελή επιτροπή. Με αποφάσεις συγκροτήθηκε η επιτροπή, η οποία θα παρελάμβανε από το κράτος την περιουσία. Πράγματι, την παρέλαβε και τη διαχειρίστηκε από το 1974 έως το 1979, οπότε και επεστράφη στην τέως βασιλική οικογένεια.
Το απολύτως λογικό ήταν το ζήτημα να ξεκαθαριστεί αμέσως μετά το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974, με το οποίο καταργήθηκε η βασιλευομένη δημοκρατία. Το θέμα έμεινε ανοιχτό για ψηφοθηρικούς λόγους, το 1991 έγινε το ριφιφί, το 1992 η κυβέρνηση Κων. Μητσοτάκη έκανε μια συμφωνία με τον τέως, την οποία κατάργησε το 1994 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, οπότε άρχισαν οι προσφυγές προς την ελληνική Δικαιοσύνη και στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και μετά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο επεδίκασε αποζημιώσεις στην τέως βασιλική οικογένεια.
Ποιοι, όμως, ήταν οι σωστοί χειρισμοί που έπρεπε να γίνουν από την πλευρά του ελληνικού κράτους και δεν έγιναν; Υπήρχε το προηγούμενο του 1924. Τότε, όταν ανακηρύχθηκε η αβασίλευτη δημοκρατία με τον νόμο 3213/1924, τα βασιλικά κτήματα περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο. Το 1936, όμως, με αναγκαστικό νόμο (22 Ιανουαρίου 1936), με την παλινόρθωση, επεστράφη η περιουσία. Το 1924 και τα κινητά περιήλθαν στο Δημόσιο. Ο Σπύρος Μαρκεζίνης, που χειρίστηκε το ζήτημα της περιουσίας το 1936 ως νομικός σύμβουλος του τότε βασιλιά Γεωργίου Β', γράφει στη «Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος, 1936-1975» (τόμος 3ος, σελ. 250) για το επίμαχο θέμα των θησαυρών του Τατοΐου: «Εν τω μεταξύ όλα τα αντικείμενα, που υπήρχαν στα Ανάκτορα του Τατοΐου και αλλού, μετεφέρθησαν στο εξωτερικό. Η μεταφορά τους ήταν απολύτως παράνομη, αφού τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτά αποτελούσαν εθνική περιουσία. Ας σημειωθεί ότι όταν για πρώτη φορά κατηργήθη η Βασιλευομένη Δημοκρατία στην Ελλάδα, πολλά αντικείμενα είχαν συγκεντρωθεί σε μια πτέρυγα των Παλαιών Ανακτόρων, πριν αυτά ανακαινισθούν πλήρως επί πρωθυπουργίας του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1928 και το Βασιλικό εκείνο Μουσείο ήταν ανοικτό σε όσους ήθελαν να το επισκεφθούν».
Κάνει ο Σπ. Μαρκεζίνης και μια αποκάλυψη που πρέπει, έστω και τώρα, να ερευνηθεί. Γράφει: «Στους πρώτους μήνες της επταετίας των συνταγματαρχών, η τότε βασιλομήτωρ Φρειδερίκη είχε ζητήσει να παραλάβει από τα Ανάκτορα δέκα σπάνιες βυζαντινές εικόνες και θα το είχε επιτύχει, αν δεν αντιδρούσε έντονα ο καθηγητής Σπ. Μαρινάτος. Φαίνεται ότι μεταξύ των μεταφερθέντων στο εξωτερικό υπήρξαν και πολύτιμα αντικείμενα της εποχής του Οθωνος, τα οποία δεν αποκλείεται να τα δούμε κάποτε εκτιθέμενα στις συλλογές του Sotheby και του Christi's».
Δεν υπήρχαν, όμως, μόνον οι 10 σπάνιες βυζαντινές εικόνες, αλλά και πολλά άλλα, αρχαιολογικής αξίας, αντικείμενα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της λίστας του 1973, υπήρχαν: α) 1.226 πίνακες, χαλκογραφίες, λιθογραφίες κ.ά. έργα τέχνης, β) 13.100 χρυσά και αργυρά αντικείμενα, γ) 17.500 τόμοι σπάνιων βιβλίων, δ) συλλογή από εικόνες του 17ου και του 18ου αιώνα, ε) συλλογή από γιαταγάνια και όπλα του 1821 (τα αναφέρει στη διαθήκη του και ο Γεώργιος Α'), 891 αντικείμενα προϊστορικής, κλασικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής, ζ) αρχαία αντικείμενα από τις ανασκαφές που γίνονταν στη Δεκέλεια.
Υπάρχουν σήμερα στο Τατόι κιβώτια με αντικείμενα που δεν πρόλαβε ο τέως να μεταφέρει στο εξωτερικό. Κανείς, όμως, δεν γνωρίζει τι περιέχουν και πόσα από εκείνα που είχαν καταγραφεί το 1973 έχουν διασωθεί από τις διάφορες αρπαγές. Ξεσηκώθηκε τόσος θόρυβος και η κυβέρνηση δεν φιλοτιμήθηκε να δώσει μια εντολή για να γίνει μια καταγραφή, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ευθύνες. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει πολιτική ευθύνη και για τη σημερινή κυβέρνηση.
Παράλληλα, αναδείχθηκε και η χωρίς όρια υποκρισία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, ο οποίος εμφανίστηκε να δηλώνει ότι δεν γνωρίζει τίποτε απολύτως και να διαβεβαιώνει ότι οι θησαυροί του Γεωργίου Α', που βγήκαν στο σφυρί από τον οίκο «Κρίστις», δεν είναι δικοί του. Αποδεδειγμένα, αυτοί οι θησαυροί βρίσκονταν στο Τατόι και στα άλλα ανάκτορα και ο Κωνσταντίνος τους διεκδικούσε, ενώ τώρα κάνει τον ανήξερο για ευνόητους λόγους. Στην απόφαση της 28ης Νοεμβρίου 2000 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου -στο οποίο προσέφυγε ο τέως αναφέρεται: «Ο πρώτος προσφεύγων ισχυρίζεται ότι αυτό που τον ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να του επιστραφεί η κινητή του περιουσία στην Ελλάδα (δηλ. έπιπλα, σερβίτσια, βιβλία, πίνακες ζωγραφικής κ.τλ.). Αυτά τα κινητά είναι προσωπικά αντικείμενα με συναισθηματική και οικογενειακή αξία "σαν σε κάθε οικογένεια" (...). Εντούτοις, αν τυχόν η κυβέρνηση δεν του αποδώσει τα κινητά του, ο πρώτος προσφεύγων ζητεί να του επιδικασθεί αποζημίωση ίση με την αγοραία αξία τους. Παραπέμπει σε αποτίμηση που έγινε από τον οίκο Cristie, Manson και Woods Ltd (Christie's), ο οποίος υπολόγισε την τρέχουσα αξία των επίδικων κινητών σε 3.723.800 λίρες Αγγλίας».
Με πολύ μεγάλη ευκολία ο τέως βασιλιάς εγκατέλειψε το επιχείρημα για τη «συναισθηματική και οικογενειακή αξία» για χάρη της «αγοραίας αξίας»! Διεκδικούσε και άλλα εκτός από εκείνα που είχε πάρει με το ριφιφί του 1991. Τι πήρε, όμως, και τι δεν πρόλαβε να πάρει; Σ' αυτό το κρίσιμο ερώτημα καλούνται και σήμερα ν' απαντήσουν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, στις οποίες καταλογίζονται ευθύνες, τουλάχιστον για προχειρότητες και αδιαφορία, ενώ υπάρχουν και πολιτικές ευθύνες. Κατά την κρίσιμη περίοδο της δημοπρασίας εμφανίστηκαν τα υπουργεία Πολιτισμού και Οικονομικών, όπως και η Εθνική Πινακοθήκη, που είχαν εμπλακεί στην υπόθεση της κινητής «βασιλικής περιουσίας», να μην έχουν τις περίφημες λίστες καταγραφής των αντικειμένων, που είχαν αποθηκευτεί στο Τατόι, κι εκείνων που το 1991 φορτώθηκαν στα κοντέινερ και μεταφέρθηκαν στο Λονδίνο. Τελικά βρέθηκαν οι λίστες, αλλά δεν φωτίστηκε η όλη υπόθεση.
Η μόνη σοβαρή και λεπτομερής λίστα, στην οποία έχει καταγραφεί όλη η ακίνητη και κινητή «βασιλική περιουσία» είναι εκείνη της χούντας, που περιέχεται στο νομοθετικό διάταγμα 225/1973 (ΦΕΚ 4 Οκτωβρίου 1973), με το οποίο απαλλοτριώθηκαν όλα και η κυριότητα της ιδιοκτησίας περιερχόταν στην ελληνική Πολιτεία. Το διάταγμα προέβλεπε αποζημίωση 120.000.000 δραχμών στα μέλη της τέως βασιλικής οικογένειας.
Μετά την πτώση της δικτατορίας, με μια σειρά από λαθεμένους χειρισμούς των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης, ζημιώθηκε το ελληνικό κράτος και ευνοήθηκε σκανδαλωδώς η τέως βασιλική οικογένεια, διότι της προσφέρθηκε η δυνατότητα να διεκδικήσει περιουσία που δεν της ανήκε. Η κυβέρνηση Κων. Καραμανλή, με συντακτική πράξη την 1η Αυγούστου 1974, επανέφερε σε ισχύ το Σύνταγμα του 1952, με εξαίρεση τις διατάξεις του για τη μορφή του πολιτεύματος. Με βάση τη συντακτική αυτή πράξη εξεδόθη νομοθετικό διάταγμα (72/1974), που προέβλεπε ότι η διαχείριση της περιουσίας θα γινόταν από επταμελή επιτροπή. Με αποφάσεις συγκροτήθηκε η επιτροπή, η οποία θα παρελάμβανε από το κράτος την περιουσία. Πράγματι, την παρέλαβε και τη διαχειρίστηκε από το 1974 έως το 1979, οπότε και επεστράφη στην τέως βασιλική οικογένεια.
Το απολύτως λογικό ήταν το ζήτημα να ξεκαθαριστεί αμέσως μετά το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974, με το οποίο καταργήθηκε η βασιλευομένη δημοκρατία. Το θέμα έμεινε ανοιχτό για ψηφοθηρικούς λόγους, το 1991 έγινε το ριφιφί, το 1992 η κυβέρνηση Κων. Μητσοτάκη έκανε μια συμφωνία με τον τέως, την οποία κατάργησε το 1994 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, οπότε άρχισαν οι προσφυγές προς την ελληνική Δικαιοσύνη και στη συνέχεια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και μετά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο επεδίκασε αποζημιώσεις στην τέως βασιλική οικογένεια.
Ποιοι, όμως, ήταν οι σωστοί χειρισμοί που έπρεπε να γίνουν από την πλευρά του ελληνικού κράτους και δεν έγιναν; Υπήρχε το προηγούμενο του 1924. Τότε, όταν ανακηρύχθηκε η αβασίλευτη δημοκρατία με τον νόμο 3213/1924, τα βασιλικά κτήματα περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο. Το 1936, όμως, με αναγκαστικό νόμο (22 Ιανουαρίου 1936), με την παλινόρθωση, επεστράφη η περιουσία. Το 1924 και τα κινητά περιήλθαν στο Δημόσιο. Ο Σπύρος Μαρκεζίνης, που χειρίστηκε το ζήτημα της περιουσίας το 1936 ως νομικός σύμβουλος του τότε βασιλιά Γεωργίου Β', γράφει στη «Σύγχρονη Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος, 1936-1975» (τόμος 3ος, σελ. 250) για το επίμαχο θέμα των θησαυρών του Τατοΐου: «Εν τω μεταξύ όλα τα αντικείμενα, που υπήρχαν στα Ανάκτορα του Τατοΐου και αλλού, μετεφέρθησαν στο εξωτερικό. Η μεταφορά τους ήταν απολύτως παράνομη, αφού τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτά αποτελούσαν εθνική περιουσία. Ας σημειωθεί ότι όταν για πρώτη φορά κατηργήθη η Βασιλευομένη Δημοκρατία στην Ελλάδα, πολλά αντικείμενα είχαν συγκεντρωθεί σε μια πτέρυγα των Παλαιών Ανακτόρων, πριν αυτά ανακαινισθούν πλήρως επί πρωθυπουργίας του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1928 και το Βασιλικό εκείνο Μουσείο ήταν ανοικτό σε όσους ήθελαν να το επισκεφθούν».
Κάνει ο Σπ. Μαρκεζίνης και μια αποκάλυψη που πρέπει, έστω και τώρα, να ερευνηθεί. Γράφει: «Στους πρώτους μήνες της επταετίας των συνταγματαρχών, η τότε βασιλομήτωρ Φρειδερίκη είχε ζητήσει να παραλάβει από τα Ανάκτορα δέκα σπάνιες βυζαντινές εικόνες και θα το είχε επιτύχει, αν δεν αντιδρούσε έντονα ο καθηγητής Σπ. Μαρινάτος. Φαίνεται ότι μεταξύ των μεταφερθέντων στο εξωτερικό υπήρξαν και πολύτιμα αντικείμενα της εποχής του Οθωνος, τα οποία δεν αποκλείεται να τα δούμε κάποτε εκτιθέμενα στις συλλογές του Sotheby και του Christi's».
Δεν υπήρχαν, όμως, μόνον οι 10 σπάνιες βυζαντινές εικόνες, αλλά και πολλά άλλα, αρχαιολογικής αξίας, αντικείμενα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της λίστας του 1973, υπήρχαν: α) 1.226 πίνακες, χαλκογραφίες, λιθογραφίες κ.ά. έργα τέχνης, β) 13.100 χρυσά και αργυρά αντικείμενα, γ) 17.500 τόμοι σπάνιων βιβλίων, δ) συλλογή από εικόνες του 17ου και του 18ου αιώνα, ε) συλλογή από γιαταγάνια και όπλα του 1821 (τα αναφέρει στη διαθήκη του και ο Γεώργιος Α'), 891 αντικείμενα προϊστορικής, κλασικής, ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής, ζ) αρχαία αντικείμενα από τις ανασκαφές που γίνονταν στη Δεκέλεια.
Υπάρχουν σήμερα στο Τατόι κιβώτια με αντικείμενα που δεν πρόλαβε ο τέως να μεταφέρει στο εξωτερικό. Κανείς, όμως, δεν γνωρίζει τι περιέχουν και πόσα από εκείνα που είχαν καταγραφεί το 1973 έχουν διασωθεί από τις διάφορες αρπαγές. Ξεσηκώθηκε τόσος θόρυβος και η κυβέρνηση δεν φιλοτιμήθηκε να δώσει μια εντολή για να γίνει μια καταγραφή, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ευθύνες. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει πολιτική ευθύνη και για τη σημερινή κυβέρνηση.
Vicnet@enet.gr
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/01/2007
~~~
Αρθρο του εκδότη της «Ε» και της «Κ.Ε.» με αφορμή τη δημοπρασία του Λονδίνου, για τα πέντε λάθη της πολιτείας στο χειρισμό της υπόθεσης της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας.
Ιστορία λαθών
Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ της αντιμετώπισης από τη Δημοκρατία μας της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας -που ξαναήρθε στην επικαιρότητα με τη δημοπρασία στον οίκο Christie's του Λονδίνου- συγκροτείται από μια σειρά λαθών. Από την έκπτωση του Κωνσταντίνου ώς σήμερα ένα πέπλο μυστικότητας καλύπτει τις ενέργειες, ή μάλλον την αδράνεια, τη δειλία ή την αμέλεια, την έκταση χαριστικών πράξεων, ακόμη και την ουσία της επιχειρηματολογίας που αναπτύχθηκε στα δικαστήρια, στην Αθήνα και στο Στρασβούργο.
Ο ΔΙΣΤΑΓΜΟΣ είναι το κύριο χαρακτηριστικό της αντιμετώπισης από τη Δημοκρατία του ζητήματος της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας. Με μια εξαίρεση: την κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία δεν είχε κανέναν δισταγμό. Ηταν αδίστακτη. Οχι, όμως, υπέρ του Δημοσίου. Υπέρ του εκπτώτου.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ των λαθών της Δημοκρατίας μπορεί να συνοψιστεί ως εξής:
Λάθος πρώτο: Η μεταπολίτευση, το 1974, με πράξη συνταγματικής ισχύος, όρισε επιτροπή για να διαχειρίζεται τη λεγόμενη «βασιλική περιουσία» που είχε απαλλοτριώσει η χούντα, έως ότου αποφανθεί ο λαός με δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος. Η
πράξη συνταγματικής ισχύος (νομοθετικό διάταγμα 72/74) δεν ήταν ρητή ως προς την τύχη της περιουσίας. Η έννοιά της όμως ήταν μονοσήμαντη: αν ο λαός αποφαινόταν υπέρ της βασιλευομένης δημοκρατίας, η περιουσία θα επέστρεφε στη βασιλική οικογένεια. Στην αντίθετη περίπτωση θα παρέμενε στο ελληνικό Δημόσιο και θα καταβαλλόταν η αποζημίωση που είχε οριστεί:
4 εκατ. δολάρια. Αντί να γίνει, όμως, αυτό, η επιτροπή εξακολουθούσε να τη διαχειρίζεται για λογαριασμό της τέως πλέον βασιλικής οικογένειας, από δειλία της τότε κυβέρνησης της Ν.Δ.
Λάθος δεύτερο: Στη δεκαετία του 1980, επί κυβερνήσεως του ΠΑΣΟΚ, αντί να δοθεί η επιβαλλόμενη λύση, δηλαδή η αναγνώριση της απαλλοτρίωσης υπέρ του Δημοσίου, γίνονταν διαπραγματεύσεις με τον έκπτωτο. Επιπλέον, με το ζήτημα της περιουσίας αυτής νομοθετικά αρρύθμιστο, η Ελλάδα αποδέχθηκε την ατομική προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αν είχε ρυθμιστεί πριν, δεν θα είχε δικαίωμα να προσφύγει ο έκπτωτος στο Στρασβούργο.
Λάθος τρίτο: Στη δεκαετία του '90, η πλειοψηφία της Ν.Δ., επί Μητσοτάκη, χάρισε με νόμο στον έκπτωτο περιουσία που είχε απαλλοτριωθεί υπέρ του ελληνικού Δημοσίου. Ο νόμος ήταν αντισυνταγματικός, διότι παραβίαζε την αρχή της ίσης συμμετοχής στα δημόσια βάρη. Αλλά και πριν από το νόμο, η κυβέρνηση τον άφησε να φυγαδεύσει σε κοντέινερ πολύτιμα αντικείμενα, χωρίς να ξέρουμε ποια και πόσα είναι. (Η μυστικότητα εδώ, μάλλον δεν οφειλόταν σε απλή αβελτηρία των αρχών). Μερικά τα είδαμε να εκποιούνται σε εξωφρενικές τιμές στη δημοπρασία του οίκου Christie's.
Λάθος τέταρτο: Ο νόμος του ΠΑΣΟΚ, το 1994, που αναγνώριζε την ισχύ της απαλλοτρίωσης του 1973 ήλθε με δέκα χρόνια καθυστέρηση, δηλαδή μια δεκαετία ύστερα από την αποδοχή της ατομικής προσφυγής στο Στρασβούργο. Κρίθηκε σύμφωνος με το Σύνταγμα από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Αθήνα αλλά αντίθετος με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο. Οι δισταγμοί της ελληνικής υπεράσπισης, όπως εκτίθενται και δικαιολογούνται στο ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο του Νίκου Αλιβιζάτου «Η βασιλική περιουσία στο Στρασβούργο», δεν βοήθησαν.
Λάθος πέμπτο: Τα πολύτιμα αντικείμενα που βρίσκονται στο Τατόι, πέντε σχεδόν χρόνια ύστερα από την οριστική εκκαθάριση του ζητήματος στο Στρασβούργο, παραμένουν όχι μόνο αναξιοποίητα αλλά και άγνωστα για το λαό, στον οποίον ανήκουν. Το ανάκτορο έμεινε ασυντήρητο, αχρηστευμένο και κλειστό για τους πολίτες.
Η ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ που απαιτεί η Δημοκρατία ήταν απούσα στο χειρισμό του όλου θέματος της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας. Εξακολουθεί να απουσιάζει. Η ιστορία των λαθών συνεχίζεται...
Ο ΔΙΣΤΑΓΜΟΣ είναι το κύριο χαρακτηριστικό της αντιμετώπισης από τη Δημοκρατία του ζητήματος της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας. Με μια εξαίρεση: την κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία δεν είχε κανέναν δισταγμό. Ηταν αδίστακτη. Οχι, όμως, υπέρ του Δημοσίου. Υπέρ του εκπτώτου.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ των λαθών της Δημοκρατίας μπορεί να συνοψιστεί ως εξής:
Λάθος πρώτο: Η μεταπολίτευση, το 1974, με πράξη συνταγματικής ισχύος, όρισε επιτροπή για να διαχειρίζεται τη λεγόμενη «βασιλική περιουσία» που είχε απαλλοτριώσει η χούντα, έως ότου αποφανθεί ο λαός με δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος. Η
πράξη συνταγματικής ισχύος (νομοθετικό διάταγμα 72/74) δεν ήταν ρητή ως προς την τύχη της περιουσίας. Η έννοιά της όμως ήταν μονοσήμαντη: αν ο λαός αποφαινόταν υπέρ της βασιλευομένης δημοκρατίας, η περιουσία θα επέστρεφε στη βασιλική οικογένεια. Στην αντίθετη περίπτωση θα παρέμενε στο ελληνικό Δημόσιο και θα καταβαλλόταν η αποζημίωση που είχε οριστεί:
4 εκατ. δολάρια. Αντί να γίνει, όμως, αυτό, η επιτροπή εξακολουθούσε να τη διαχειρίζεται για λογαριασμό της τέως πλέον βασιλικής οικογένειας, από δειλία της τότε κυβέρνησης της Ν.Δ.
Λάθος δεύτερο: Στη δεκαετία του 1980, επί κυβερνήσεως του ΠΑΣΟΚ, αντί να δοθεί η επιβαλλόμενη λύση, δηλαδή η αναγνώριση της απαλλοτρίωσης υπέρ του Δημοσίου, γίνονταν διαπραγματεύσεις με τον έκπτωτο. Επιπλέον, με το ζήτημα της περιουσίας αυτής νομοθετικά αρρύθμιστο, η Ελλάδα αποδέχθηκε την ατομική προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Αν είχε ρυθμιστεί πριν, δεν θα είχε δικαίωμα να προσφύγει ο έκπτωτος στο Στρασβούργο.
Λάθος τρίτο: Στη δεκαετία του '90, η πλειοψηφία της Ν.Δ., επί Μητσοτάκη, χάρισε με νόμο στον έκπτωτο περιουσία που είχε απαλλοτριωθεί υπέρ του ελληνικού Δημοσίου. Ο νόμος ήταν αντισυνταγματικός, διότι παραβίαζε την αρχή της ίσης συμμετοχής στα δημόσια βάρη. Αλλά και πριν από το νόμο, η κυβέρνηση τον άφησε να φυγαδεύσει σε κοντέινερ πολύτιμα αντικείμενα, χωρίς να ξέρουμε ποια και πόσα είναι. (Η μυστικότητα εδώ, μάλλον δεν οφειλόταν σε απλή αβελτηρία των αρχών). Μερικά τα είδαμε να εκποιούνται σε εξωφρενικές τιμές στη δημοπρασία του οίκου Christie's.
Λάθος τέταρτο: Ο νόμος του ΠΑΣΟΚ, το 1994, που αναγνώριζε την ισχύ της απαλλοτρίωσης του 1973 ήλθε με δέκα χρόνια καθυστέρηση, δηλαδή μια δεκαετία ύστερα από την αποδοχή της ατομικής προσφυγής στο Στρασβούργο. Κρίθηκε σύμφωνος με το Σύνταγμα από το Ανώτατο Δικαστήριο στην Αθήνα αλλά αντίθετος με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο. Οι δισταγμοί της ελληνικής υπεράσπισης, όπως εκτίθενται και δικαιολογούνται στο ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο του Νίκου Αλιβιζάτου «Η βασιλική περιουσία στο Στρασβούργο», δεν βοήθησαν.
Λάθος πέμπτο: Τα πολύτιμα αντικείμενα που βρίσκονται στο Τατόι, πέντε σχεδόν χρόνια ύστερα από την οριστική εκκαθάριση του ζητήματος στο Στρασβούργο, παραμένουν όχι μόνο αναξιοποίητα αλλά και άγνωστα για το λαό, στον οποίον ανήκουν. Το ανάκτορο έμεινε ασυντήρητο, αχρηστευμένο και κλειστό για τους πολίτες.
Η ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ που απαιτεί η Δημοκρατία ήταν απούσα στο χειρισμό του όλου θέματος της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας. Εξακολουθεί να απουσιάζει. Η ιστορία των λαθών συνεχίζεται...
~~~
Αμύθητος θησαυρός
Στα μουχλιασμένα υπόγεια και τις σοφίτες του Τατοΐου, εν μέσω δεκάδων ποντικών και άφθονης σκόνης, εκατοντάδες κλειστά κιβώτια κρύβουν θησαυρούς η αξία των οποίων απέχει παρασάγγας από των ασημικών που εκποιήθηκαν στους «Κρίστις».
* Στο Τατόι, υπάρχουν σήμερα συσκευασμένα, ντανιασμένα μέσα στο υγρό σκοτάδι, τα κιβώτια με τις αρχαιότητες της βασιλικής συλλογής, πίνακες ζωγραφικής σε επτασφράγιστες συσκευασίες, στολές, ο θρόνος και η χρυσή άμαξα του τέως, τα χειροποίητα αυτοκίνητα (τέσσερις Ρολς Ρόις -η μία του 1935 μοντέλο «Σίλβερ Σάντοου», ανυπολόγιστης αξίας, στην οποία επέβαινε η Σοφία όταν παντρεύτηκε τον Χουάν Κάρλος), έγγραφα ιστορικής αξίας (όπως το επίσημο επισκεπτήριο του βασιλιά με τις υπογραφές Καραμανλή και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου), έπιπλα και πορσελάνες.
*Η μελαγχολία βασιλεύει τώρα στο παλάτι. Τα σερβίτσια στο τραπέζι, τα παιδικά παιχνίδια του Κωσταντίνου (το 1991 προτίμησε να πάρει τα ασημικά), τα κεφάλια από σκοτωμένα ελάφια να στολίζουν έναν μακρύ διάδρομο, ο Εσταυρωμένος και ένα ξεχασμένο ρολόι τοίχου σταματημένο στις εννέα. Και, στο υπόγειο, ένα δωμάτιο γεμάτο χαλιά, με ίχνη εμπρησμού πριν από χρόνια.
*Το υπερσύγχρονο σύστημα παρακολούθησης με κάμερες που εγκαταστάθηκαν πρόσφατα και η εικοσιτετράωρη αστυνομική επιτήρηση απέτρεψε νέες κλοπές. Αυτές οι κάμερες δεν παραβιάζουν, πλέον, προσωπικά δεδομένα του τέως...
* Στο Τατόι, υπάρχουν σήμερα συσκευασμένα, ντανιασμένα μέσα στο υγρό σκοτάδι, τα κιβώτια με τις αρχαιότητες της βασιλικής συλλογής, πίνακες ζωγραφικής σε επτασφράγιστες συσκευασίες, στολές, ο θρόνος και η χρυσή άμαξα του τέως, τα χειροποίητα αυτοκίνητα (τέσσερις Ρολς Ρόις -η μία του 1935 μοντέλο «Σίλβερ Σάντοου», ανυπολόγιστης αξίας, στην οποία επέβαινε η Σοφία όταν παντρεύτηκε τον Χουάν Κάρλος), έγγραφα ιστορικής αξίας (όπως το επίσημο επισκεπτήριο του βασιλιά με τις υπογραφές Καραμανλή και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου), έπιπλα και πορσελάνες.
*Η μελαγχολία βασιλεύει τώρα στο παλάτι. Τα σερβίτσια στο τραπέζι, τα παιδικά παιχνίδια του Κωσταντίνου (το 1991 προτίμησε να πάρει τα ασημικά), τα κεφάλια από σκοτωμένα ελάφια να στολίζουν έναν μακρύ διάδρομο, ο Εσταυρωμένος και ένα ξεχασμένο ρολόι τοίχου σταματημένο στις εννέα. Και, στο υπόγειο, ένα δωμάτιο γεμάτο χαλιά, με ίχνη εμπρησμού πριν από χρόνια.
*Το υπερσύγχρονο σύστημα παρακολούθησης με κάμερες που εγκαταστάθηκαν πρόσφατα και η εικοσιτετράωρη αστυνομική επιτήρηση απέτρεψε νέες κλοπές. Αυτές οι κάμερες δεν παραβιάζουν, πλέον, προσωπικά δεδομένα του τέως...
~~
Απ' την κατάψυξη, στη συντήρηση
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΙΟΔΡΑ
 Η δημοπρασία για την κινητή περιουσία του τέως ανάγκασε την κυβέρνηση να αρχίζει να σκέφτεται τι θα κάνει με την ακίνητη! |
* Παρά την αίσθηση ότι οι αίθουσες του παλιού ανακτόρου έχουν αδειάσει, ειδικοί του υπουργείου Πολιτισμού, που έχουν επισκεφθεί πρόσφατα τον χώρο, δίνουν άλλη εικόνα:
«Επιπλα και αντικείμενα έχουν μεταφερθεί στο κεντρικό κτίριο κι έχουν στοιβαχτεί από το πάτωμα ως το ταβάνι. Ο χώρος είναι γεμάτος από έπιπλα, πίνακες, χαλιά, φωτιστικά κ.λπ. Μέχρι και οι ντουλάπες είναι γεμάτες με ρούχα».
* Την ίδια ώρα, βέβαια, πολλά αντικείμενα αξίας έχουν κάνει «φτερά», είτε με τα κοντέινερ το 1991, είτε μέσω των δύο περίεργων «κλοπών» που έχουν καταγγελθεί το 1991 και το 2001, είτε με άλλους τρόπους. Στο ανακτορικό πάρκινγκ, ωστόσο, συνεχίζουν να σκουριάζουν και μερικές λιμουζίνες της εποχής (Ρολς Ρόις, MG, Φορντ κ.ά.).
 |
* Η διαχείριση του Τατοΐου είναι ευθύνη τεσσάρων υπουργείων (Πολιτισμού, Οικονομίας, ΠΕΧΩΔΕ, Αγροτικής Ανάπτυξης) και δεν έχει διαμορφωθεί κοινή πρόταση για το πώς θα αξιοποιηθεί.
Στο υπουργείο Πολιτισμού πάντως λειτουργεί ήδη μια επιτροπή με τη συμμετοχή στελεχών της Διεύθυνσης Μουσείων, Αναστήλωσης Μνημείων και Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων, όπου έχουν κατατεθεί αρκετές σκέψεις: το κεντρικό κτίριο να γίνει μουσείο, το παλαιό οινοποιείο θα ήταν ένας πολύ καλός χώρος εκδηλώσεων, ενώ τα σπίτια που έμεναν οι αυλικοί και οι αξιωματούχοι θα μπορέσουν να διαμορφωθούν σε χώρους για εμπορική χρήση και εστίαση: «Εδώ οι μπολσεβίκοι αξιοποίησαν τα παλάτια των τσάρων, δεν καταλαβαίνω γιατί δεν πρέπει να το κάνουμε εμείς», τονίζει κυβερνητικό στέλεχος.
* Προς το παρόν, αυτό που γίνεται είναι μια υποτυπώδης συντήρηση (πρόχειρη αποκατάσταση τμημάτων της στέγης και απολυμάνσεις του χώρου για να εξοντωθούν τα ποντίκια που καταστρέφουν τα πάντα). Πρόσφατα εγκρίθηκε και ένα κονδύλι γύρω στις 800.000 ευρώ για «οριακές» αποκαταστάσεις στα κτίρια και κάποια συντήρηση της κινητής περιουσίας.
~~~
Χαμένοι στις λίστες με 1.226 πίνακες και 13.100 χρυσά και ασημικά!
Του ΑΡΗ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
Εκατόν πενήντα πυκνογραμμένες σελίδες μεγάλου μεγέθους σε Φύλλα Εφημερίδων της Κυβέρνησης αποτελούν τη λεπτομερέστερη καταγραφή, το 1973, των κινητών αντικειμένων της βασιλικής περιουσίας και περιλαμβάνουν από τις βασιλικές «Ρολς Ρόις» και τις βενζινακάτους έως την τελευταία «λίαν μεταχειρισμένη» κουρτίνα και το ταπεινότερο κουταλάκι.
Ωστόσο, ο υπουργός Πολιτισμού Γ. Βουλγαράκης φρόντισε ήδη να μιλήσει για την έλλειψη αξιόπιστης καταγραφής των αντικειμένων, έτσι που ηχεί παράξενα η άλλη του χθεσινή δήλωση: «Εάν είχα αποδεδειγμένα στοιχεία ότι αυτά είναι προϊόντα κλοπής, θα τα έπαιρνα μέχρι και με τα χέρια μου, που λέει ο λόγος...» (ραδιοσταθμός «Αλφα 98,9»). Θέλησε έτσι (που λέει ο λόγος;) να υποστηρίξει ότι έστειλε το εξώδικο στον οίκο δημοπρασιών Κρίστις, για να καταγραφεί η αξίωση του ελληνικού κράτους.
Πώς όμως θα μπορούσε να στηριχθεί μια τέτοια αξίωση; Οταν με τα δικά του λόγια περιγράφει την άγνοια του ελληνικού κράτους: «Υπάρχει μια πολύ λεπτομερής καταγραφή το 1973 από τη χούντα. Αυτή η καταγραφή βέβαια δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή κατάσταση διότι εν τω μεταξύ υπήρξαν κλοπές, καταπατήσεις, διάφορες παρεμβάσεις στο Τατόι. (...) Υπάρχει μια λίστα που έχουμε εμείς στο υπουργείο Πολιτισμού για το ποια πράγματα δεν έφυγαν, που είναι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Το υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει καμία τέτοια λίστα. Το υπουργείο Οικονομικών κοιτάζει να δει αν έχει κάποια λίστα, η οποία όμως δεν είναι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος»...
Ο κ. Βουλγαράκης προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις ευθύνες των προκατόχων του, που δεν φρόντισαν να καταγράψουν, να αξιολογήσουν και να διαφυλάξουν τα αντικείμενα. Μιλά για τις κλοπές που έγιναν το 1991 (πριν φύγουν τα κοντέινερ του «βασιλικού ριφιφί») και το 2001. Και στο τέλος καταλήγει: «Το θέμα μου είναι ότι ο ίδιος (ο Τέως) δηλώνει ότι πέραν αυτών των πραγμάτων, στη δημοπρασία υπάρχουν και άλλα». Αυτό όμως είχε καταγραφεί στο αναλυτικό ρεπορτάζ της «Ε», 50 ημέρες πριν (5/12/2006) μαζί με την αναλυτική περιγραφή των αντικειμένων που παραθέταμε. Οπότε παραμένει αναπάντητο και βασανιστικό το ερώτημα: Γιατί περίμενε την τελευταία ημέρα να εκδηλώσει το ελληνικό κράτος την αντίθεσή του;
Μέσα από ένα συγκερασμό των καταγραφών, προκύπτει ότι το 1968 μεταξύ των αντικειμένων περιλαμβάνονται:
- 1.226 πίνακες, χαλκογραφίες και λιθογραφίες
- 13.100 χρυσά και αργυρά αντικείμενα
- 17.500 τόμοι βιβλίων
- συλλογή εικόνων 17ου-18ου αιώνα
- συλλογές με γιαταγάνια και σπάθες - κάποιες μάλιστα του Οθωνα
- 30 επιβατικά αυτοκίνητα, μεταξύ των οποίων τέσσερις «Ρολς Ρόις»
- 32 πλεούμενα διαφόρων ειδών, μεταξύ των οποίων 10 βενζινάκατοι και 4 ιστιοπλοϊκά σκάφη.
Ωστόσο, ο υπουργός Πολιτισμού Γ. Βουλγαράκης φρόντισε ήδη να μιλήσει για την έλλειψη αξιόπιστης καταγραφής των αντικειμένων, έτσι που ηχεί παράξενα η άλλη του χθεσινή δήλωση: «Εάν είχα αποδεδειγμένα στοιχεία ότι αυτά είναι προϊόντα κλοπής, θα τα έπαιρνα μέχρι και με τα χέρια μου, που λέει ο λόγος...» (ραδιοσταθμός «Αλφα 98,9»). Θέλησε έτσι (που λέει ο λόγος;) να υποστηρίξει ότι έστειλε το εξώδικο στον οίκο δημοπρασιών Κρίστις, για να καταγραφεί η αξίωση του ελληνικού κράτους.
Πώς όμως θα μπορούσε να στηριχθεί μια τέτοια αξίωση; Οταν με τα δικά του λόγια περιγράφει την άγνοια του ελληνικού κράτους: «Υπάρχει μια πολύ λεπτομερής καταγραφή το 1973 από τη χούντα. Αυτή η καταγραφή βέβαια δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή κατάσταση διότι εν τω μεταξύ υπήρξαν κλοπές, καταπατήσεις, διάφορες παρεμβάσεις στο Τατόι. (...) Υπάρχει μια λίστα που έχουμε εμείς στο υπουργείο Πολιτισμού για το ποια πράγματα δεν έφυγαν, που είναι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Το υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει καμία τέτοια λίστα. Το υπουργείο Οικονομικών κοιτάζει να δει αν έχει κάποια λίστα, η οποία όμως δεν είναι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος»...
Ο κ. Βουλγαράκης προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις ευθύνες των προκατόχων του, που δεν φρόντισαν να καταγράψουν, να αξιολογήσουν και να διαφυλάξουν τα αντικείμενα. Μιλά για τις κλοπές που έγιναν το 1991 (πριν φύγουν τα κοντέινερ του «βασιλικού ριφιφί») και το 2001. Και στο τέλος καταλήγει: «Το θέμα μου είναι ότι ο ίδιος (ο Τέως) δηλώνει ότι πέραν αυτών των πραγμάτων, στη δημοπρασία υπάρχουν και άλλα». Αυτό όμως είχε καταγραφεί στο αναλυτικό ρεπορτάζ της «Ε», 50 ημέρες πριν (5/12/2006) μαζί με την αναλυτική περιγραφή των αντικειμένων που παραθέταμε. Οπότε παραμένει αναπάντητο και βασανιστικό το ερώτημα: Γιατί περίμενε την τελευταία ημέρα να εκδηλώσει το ελληνικό κράτος την αντίθεσή του;
Μέσα από ένα συγκερασμό των καταγραφών, προκύπτει ότι το 1968 μεταξύ των αντικειμένων περιλαμβάνονται:
- 1.226 πίνακες, χαλκογραφίες και λιθογραφίες
- 13.100 χρυσά και αργυρά αντικείμενα
- 17.500 τόμοι βιβλίων
- συλλογή εικόνων 17ου-18ου αιώνα
- συλλογές με γιαταγάνια και σπάθες - κάποιες μάλιστα του Οθωνα
- 30 επιβατικά αυτοκίνητα, μεταξύ των οποίων τέσσερις «Ρολς Ρόις»
- 32 πλεούμενα διαφόρων ειδών, μεταξύ των οποίων 10 βενζινάκατοι και 4 ιστιοπλοϊκά σκάφη.
~~
Ο χρόνος σταμάτησε σε ορισμένα δωμάτια του ανακτόρου στο Τατόι τη 13η Δεκεμβρίου του 1967, όταν οι ένοικοι έφευγαν αφήνοντας μισοκαμένο το κούτσουρο στο τζάκι της μεγάλης κρεβατοκάμαρας και το κρεβάτι με το εμπριμέ πάπλωμα πρόχειρα στρωμένο. Στα πριγκιπικά δωμάτια βρέθηκαν ακόμη και τα χάπια στα κομοδίνα, ενώ υπάρχουν ολόκληρες ντουλάπες με γραβάτες και παπούτσια.
 Μία από τις βασιλικές άμαξες φυλάσσεται κατεστραμμένη στο βουστάσιο |
Ετσι τουλάχιστον μας έλεγαν χθες στο περιθώριο της ξενάγησης του υφυπουργού Πολιτισμού Π. Τατούλη στο πρώην βασιλικό κτήμα του Τατοΐου, όπου έχει ήδη στηθεί ένα πλήρες εργαστήριο συντήρησης σε κοντέινερ και έχει αρχίσει η καταγραφή, η φωτογραφική τεκμηρίωση και ο καθαρισμός των τριακοσίων πρώτων αντικειμένων του παλατιού.
Είδαμε αρκετούς συντηρητές (έχουν προσληφθεί 12 και 4 ιστορικοί τέχνης) με τα σύνεργά τους να καθαρίζουν ένα-ένα τα φύλλα του βιβλίου επικεπτών με την υπογραφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ένα ελεφάντινο κουτί-δώρο του Πατριάρχη Ιεροσολύμων με έναν σταυρό μέσα που δεν βρέθηκε, μια λευκή δαντελένια ομπρέλα με το μονόγραμμα της βασίλισσας Ολγας, γάντια ιππασίας, νομίσματα, μια προσωπογραφία Αγγλου ευγενούς του 16ου αιώνα, προσωπογραφίες των παιδιών, τα ξύλινα στρατιωτάκια τους, κεντήματα, χαλιά, στολές, στρατιωτικά καπέλα και 4-5 τουαλέτες (μία με πτυχώσεις επώνυμα έργα τέχνης) της Αννας-Μαρίας.
Οι εργασίες έχουν αρχίσει εδώ και μία εβδομάδα, αλλά είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός των αντικειμένων που δεν μπορεί να υπολογιστεί ούτε ο χρόνος ούτε το χρήμα που θα απαιτηθεί για τη συντήρησή τους, όπως είπε η διευθύντρια της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, Αθηνά Χριστοφίδου. Ηταν τριάντα και πλέον χρόνια κλεισμένα σε χώρους γεμάτους υγρασία και χρειάζεται να αφαιρεθούν ρύποι, σκόνη και μύκητες. «Οι βλάβες είναι της τάξης του 70% και 80%».
 Ξύλινα στρατιωτάκια, κούκλες και τύμπανα από τα ανάκτορα του Τατοΐου βρίσκονται τώρα στο εργαστήρι συντήρησης |
Στους σχεδιασμούς του κ. Τατούλη είναι η ένταξη του έργου στο Γ' και Δ' ΚΠΣ για να υπάρχει μια συνεχής ροή χρηματοδότησης. Βεβαίως, δεν μπορεί να γίνει καμία επέμβαση στα 39 διατηρητέα κτίρια, πολλά εκ των οποίων σαπίζουν και βρίσκονται υπό κατάρρευση αν δεν διαμορφωθεί ένα πρόγραμμα διαχείρισής τους. Δεν υπάρχει επίσης εκτίμηση κόστους, ούτε και ένα υποτυπώδες χρονοδιάγραμμα των εργασιών που πρόκειται να γίνουν στο μέλλον σε 29 από τα 39 κτίρια για τα οποία υπάρχουν προμελέτες (2-3 από τις ομάδες του ΕΜΠ). Υπάρχει η μακρινή σκέψη να συγκροτηθεί ένας φορέας διαχείρισης του κτήματος με τη συμμετοχή κράτους και ιδιωτών.
Προς το παρόν δόθηκαν 180.000 ευρώ για πυροσβεστικά έργα, όπως τη στεγάνωση της στέγης του ανακτόρου, την επισκευή της στέγης του ξενοδοχείου, την επισκευή του Αστυνομικού Τμήματος, τον καθαρισμό του οινοποιείου και του βουστασίου, όπου φυλάσσονται σε 48 κιβώτια οι παλιές σόμπες που βρέθηκαν καταπλακωμένες από τα μπάζα της στέγης του ελαιοτριβείου όταν αυτή κατέρρευσε. Οι σόμπες εντοπίστηκαν από τον συγγραφέα του βιβλίου «Το Χρονικό του Τατοΐου» (εκδ. «Καπόν»), Γ. Σταματόπουλο.
Σε άλλο κλειστό χώρο του βουστασίου βρίσκονται τέσσερις Ρολς Ρόις, δύο σπορ MG και δύο ανοιχτά Φιατάκια με ψάθινα καθίσματα για τις βόλτες στο κτήμα. Βρέθηκε και μία από τις άμαξες, ενώ αναζητείται η χρυσή γαλλική άμαξα που χρησιμοποιήθηκε για τους γάμους του βασιλικού ζεύγους της Ισπανίας και του Κωνσταντίνου με την Αννα-Μαρία. Φεύγοντας από το Τατόι νιώθεις πως η εγκατάλειψη περισσεύει όχι μόνο σε σχέση με τα κινητά και ακίνητα αλλά και με το φυσικό περιβάλλον, που πρέπει επίσης να προστατευθεί άμεσα.
~~~
Εσπασαν 5 σταυρούς από τους τάφους του Τατοΐου
 Σπασμένοι σταυροί από τα μνήματα της τέως βασιλικής οικογένειας, μετά την επιδρομή |
Ηταν περίπου 12.30 προχθές το μεσημέρι, όταν περίπου 10 άγνωστοι νεαροί εισέβαλαν με τις μοτοσικλέτες τους στο κτήμα του Τατοΐου και χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από το φύλακα, αφού έσπασαν τους μαρμάρινους σταυρούς πέντε τάφων της τέως βασιλικής οικογένειας -της βασίλισσας Ολγας και των βασιλοπαίδων Αλεξάνδρας, Μαρίας, Ολγας, Χριστόφορου και Φραγκίσκης (κοινός τάφος)- έγιναν καπνός χωρίς να αφήσουν ίχνη. Οι υπόλοιποι 14 τάφοι, που βρίσκονται εκεί από τις αρχές του αιώνα, έμειναν άθικτοι.
Η Αστυνομία, που δεν βρήκε ίχνη παραβίασης, αφού οι βάνδαλοι μπήκαν από πόρτα προσβάσιμη στον οποιονδήποτε, διενεργεί έλεγχο για τον εντοπισμό τους.
Στις 8 Ιανουαρίου άλλωστε ο διαχειριστής του κτήματος, Γιώργος Καραμήτσος, 67 χρόνων, είχε καταγγείλει στους αστυνομικούς ότι άγνωστοι παρέμειναν για ώρες στη θερινή κατοικία του τέως βασιλιά. Είχαν διαρρήξει την πόρτα των μαγειρείων, άνοιξαν δίοδο στο τούνελ που οδηγεί στο εσωτερικό του οικήματος, εξερεύνησαν τους χώρους και έφυγαν χωρίς να πάρουν το παραμικρό. Και τότε όμως οι έρευνες δεν κατέληξαν κάπου.
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Γιώργος Καρατζαφέρης και αρχηγός του «Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού», αναφερόμενος στους βανδαλισμούς στο Τατόι, επέρριψε ηθικές ευθύνες στην κυβέρνηση από τη Θεσσαλονίκη, όπου βρίσκεται.
«Θα ήθελα να δείξει σοβαρότητα και συνέπεια η ελληνική πολιτεία και να πράξει ό,τι θα έπραττε αν πήγαινε κάποιος να συλήσει τους τάφους του Καραμανλή ή του Τσάτσου, των ανώτατων αρχόντων της χώρας κάτω από μια άλλη σκεπή», δήλωσε και πρόσθεσε: «Νομίζω ότι καθένας από εμάς πρέπει να καταδικάσει αυτές τις βέβηλες κινήσεις, οι οποίες έχουν ηθικούς αυτουργούς που πρέπει να τους αναζητήσουμε μέσα στην κυβέρνηση και όπως αυτή μεθοδεύει τα πράγματα».
~~~
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου