Ιστορικό του Τατοϊου απο την Ελευθεροτυπία

Πρώτη κατάσχεση το 1924

Το Τατόι ήταν για την εποχή του κάτι όπως λέμε τώρα «Μέγαρο Μαξίμου» ή «Χαριλάου Τρικούπη», στην εξοχική τους όμως εκδοχή. Οπως, δηλαδή, λέγαμε παλιότερα «το Καστρί». Αν και γενικώς, οι ένοικοί του προσπάθησαν να κρατήσουν το κτήμα μακριά από την πολιτική και την Ιστορία. Παρ' όλα αυτά, πολλά σημαντικά γεγονότα της ελληνικής πολιτικής Ιστορίας είχαν επίκεντρο το Τατόι. Για παράδειγμα, η έξωση του βασιλιά Κωνσταντίνου το 1917. 'Η οι θάνατοι των βασιλιάδων Αλέξανδρου και Παύλου. 'Η ακόμα και οι δραματικές συναντήσεις της ηγεσίας της χώρας ενόψει της γερμανικής επίθεσης το 1941 ή για την κατάρρευση του μετώπου τον Απρίλιο του 1942. Τρεις είναι οι ελληνικές κυβερνήσεις που έχουν ορκιστεί στο Τατόι. Του Ελευθερίου Βενιζέλου, τον Αύγουστο του 1915. Του Δημητρίου Ράλλη, τον Νοέμβριο του 1920. Και του Γεωργίου Παπανδρέου, τον Φεβρουάριο του 1964. Ας δούμε, όμως, μερικές χρονολογίες σταθμούς στην ιστορία του Τατοΐου.

Οι στάβλοι του Τατοΐου. Κτίσμα ιστορικό και ανεκτίμητο

1872: Γίνεται η αγορά του από τον Γεώργιο Α'.

1874: Ολοκληρώνεται το πρώτο σπίτι, διώροφο, ελληνοελβετικού ρυθμού, με δίρριχτη στέγη. Δεν ήταν, όμως, αυτό το ανάκτορο. Προοριζόταν για βασιλικός ξενώνας.

1880: Στον λόφο του Παλαιόκαστρου, τοποθετείται το πρώτο μνήμα του κτήματος. Αυτό της πριγκίπισσας Ολγας που πέθανε σε ηλικία έξι μηνών.

1884: Αρχίζει η οικοδόμηση του ανακτόρου από τον αρχιτέκτονα Σάββα Μπούκη, στα πρότυπα μιας έπαυλης των ανακτόρων του Πέτερχοφ στην Αγία Πετρούπολη που ανήκε στον τσάρο Αλέξανδρο Β', θείο της βασίλισσας Ολγας.

1889: Κατοικείται από τον Γεώργιο. Παράλληλα, το Τατόι αποκτά δύο εκκλησίες, υπασπιστήριο, τηλεγραφείο, οινοποιείο, σταύλους, αποθήκες, καταλύματα για τη φρουρά.

1898: Το Τατόι γίνεται όσο είναι σήμερα, 47.427 στρέμματα μετά και από την παραχώρηση από τη Βουλή προς τον βασιλιά του πρώην εθνικού κτήματος Μπάφι.

1916: Το πρώτο μεγάλο χτύπημα από καταστροφική πυρκαγιά. Κάηκε το μεγαλύτερο μέρος του δάσους, εκατοντάδες ελάφια που είχε φέρει ο Γεώργιος από την Ουγγαρία, οι σταύλοι των ανακτόρων και άλλα.

1924: Η πρώτη κατάσχεση του βασιλικού κτήματος υπέρ του Δημοσίου μετά τη ανακήρυξη της Α' Ελληνικής Δημοκρατίας. Αργότερα ξαναδόθηκε στη βασιλική οικογένεια.

1937 - 1939: Γίνονται μεγάλες εργασίες ανακατασκευής των κτισμάτων του κτήματος.

1945: Το Τατόι, όλα τα προηγούμενα χρόνια από την Κατοχή και έπειτα έχει λεηλατηθεί και το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς καίγεται και πάλι μετά από δολιοφθορά. Το 1946 ξεκινούν και πάλι έργα ανακατασκευής.

1952: Κτίζεται το βουστάσιο και τα προϊόντα του πωλούνται σε ξενοδοχεία, νοσοκομεία, ιδρύματα και στρατόπεδα.

1948-1967: Μόνιμη εγκατάσταση της βασιλικής οικογένειας μέχρι που στις 13 Δεκεμβρίου '67 το αντικίνημα της βασιλείας κατά της χούντας απέτυχε και η βασιλική οικογένεια υποχρεώθηκε σε φυγή.

1973: Η δεύτερη φορά που κατάσχεται το Τατόι καθώς η χούντα καταργεί τη μοναρχία.

1994: Η ελληνική κυβέρνηση προχωρά σε ολοκληρωτική δήμευση του κτήματος και των κτισμάτων. Επιδικάζεται αποζημίωση στη βασιλική οικογένεια.

2003: Το Τατόι περιέρχεται στα χέρια του κράτους και τον Σεπτέμβριο κηρύσσεται διατηρητέο.

2007: Η κυβέρνηση ανακοινώνει τα σχέδιά της για τη μετατροπή του σε μουσείο.

* Τα ιστορικά στοιχεία προέρχονται από «Το χρονικό του Τατοΐου», Κ.Μ. Σταματόπουλος, εκδ. Καπόν, Αθήνα 2004